ยาคุมกำเนิด 21 เม็ด กับ 28 เม็ด ต่างกันอย่างไร ?

การคุมกำเนิดสามารถทำได้หลายวิธี แต่วิธีที่ได้รับความนิยมและใช้กันอย่างแพร่หลายก็คือการกินยาคุมกำเนิดแบบรายเดือน ซึ่งยาคุมกำเนิดแบบรายเดือนนั้นมี 2 แบบคือ แผงละ 21 เม็ด กับแผงละ 28 เม็ด ซึ่งแต่ละแบบก็มีวิธีรับประทานต่างกัน หากรับประทานผิดวิธีอาจส่งผลต่อประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดได้

ยาคุมกำเนิดคืออะไร ?

ยาคุมกำเนิด (Contraceptive Pill หรือ Birth Control Pill) เป็นการคุมกำเนิดชั่วคราวรูปแบบหนึ่ง โดยภายในเม็ดยาจะบรรจุฮอร์โมนเพศหญิงไว้ ออกฤทธิ์ต่อการทำงานของอวัยวะสืบพันธุ์ของเพศหญิง ทั้งปากมดลูก ผนังมดลูก และรังไข่ ยาคุมกำเนิดช่วยป้องกันการตั้งครรภ์ได้หากรับประทานอย่างถูกวิธี แต่ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้

ยาเม็ดคุมกำเนิดมีกี่ชนิด ?

ยาเม็ดคุมกำเนิดแบ่งออกเป็น 2 ชนิด ชนิดฮอร์โมนเดี่ยว มีส่วนประกอบของฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน (Progesterone) เพียงอย่างเดียว และชนิดฮอร์โมนรวม (Combined Pills) มีตัวยาสำคัญเป็นเอสโตรเจน (Estrogens) และโปรเจสติน (Progestins) ซึ่งออกฤทธิ์ร่วมกันในการคุมกำเนิดผ่าน 3 กลไก คือ

• ควบคุมระดับฮอร์โมนของร่างกายไม่ให้เกิดการตกไข่
• เพิ่มความเหนียวข้นให้กับของเหลวบริเวณปากมดลูกเพื่อให้อสุจิเข้าไปปฏิสนธิได้ลำบาก และ
• ทำให้ผนังมดลูกบางเพื่อไม่ให้ไข่ที่ปฏิสนธิแล้วสามารถฝังตัวได้

ยาคุมกำเนิดแบบ 21 เม็ด กับ 28 เม็ด ต่างกันอย่างไร ? 

ยาคุมกำเนิดแบบรายเดือนมีอยู่ 2 แบบ คือแบบ 21 เม็ด และแบบ 28 เม็ด ซึ่งแต่ละแบบก็มีวิธีการรับประทานต่างกัน ดังนี้

• ยาเม็ดคุมกำเนิดแบบ 21 เม็ด

ยาคุมกำเนิดแบบ 21 เม็ดนั้น ทุกเม็ดจะมีตัวยาทั้งหมด ไม่มีเม็ดแป้ง แนะนำให้เริ่มทานเม็ดแรกในวันแรกของการมีประจำเดือนครั้งถัดไป หรือหากเริ่มทานเม็ดแรกในวันอื่นต้องมีการคุมกำเนิดวิธีอื่นร่วมด้วย เช่น ถุงยางอนามัย เป็นเวลา 7 วัน (เพราะการควบคุมระดับฮอร์โมนจำเป็นต้องใช้เวลาประมาณหนึ่งสัปดาห์) จากนั้นทานเม็ดต่อ ๆ ไปในเวลาเดียวกันของทุกวันจนหมดแผง เมื่อทานหมดแผงให้เว้น 7 วัน แล้วค่อยเริ่มแผงใหม่ โดยช่วง 7 วันที่หยุดทานยานั้นอาจมีเลือดออกคล้ายประจำเดือนได้ (แต่ในช่วง 7 วันที่หยุดยาก็ยังคงฤทธิ์การคุมกำเนิดได้อยู่)

• ยาเม็ดคุมกำเนิดแบบ 28 เม็ด

ยาคุมกำเนิดแบบ 28 เม็ด ประกอบด้วยเม็ดยาฮอร์โมน 21 เม็ด และเม็ดยาที่ไม่มีฮอร์โมนอีก 7 เม็ด เป็นยาที่รับประทานทุกวัน โดยการรับประทานจะเหมือนกับยาคุมกำเนิดแบบ 21 เม็ด แต่จะไม่มีช่วงหยุดยา 7 วัน เปลี่ยนเป็นการทานเม็ดแป้งอีก 7 เม็ดแทน เพื่อช่วยให้คุณไม่ลืมทานยา เมื่อทานครบ 28 เม็ดแล้ว ก็สามารถเริ่มทานแผงใหม่ได้เลย

ผู้เขียน

ภญ.เกวลิน ตั้งจิตบรรเจิด

เภสัชกร

บทความที่เกี่ยวข้อง

• ยาคุมฉุกเฉิน กินบ่อยอันตราย จริงหรือ ?
• จริงหรือมั่ว ? กินยาคุมแล้วเสี่ยงมะเร็ง
• คุมกำเนิดแบบไหน ปลอดภัยสุด ?
• ทำไมไม่ควรกินยาคุมฮอร์โมนผสมช่วงให้นมบุตร

หากใครมีข้อสงสัยเกี่ยวกับเรื่อง ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ยา และปัญหาเรื่องสุขภาพ สามารถปรึกษาเภสัชกรที่ร้านขายยา Fascino ผ่านระบบเทเลฟาร์มมาซี เรายินดีให้คําปรึกษาทุกปัญหาสุขภาพทุกช่องทาง

• ปรึกษาง่าย ๆ ไม่ต้องโหลดแอป ได้ที่ https://telepharmacy.fascino.co.th/
• Facebook : https://m.me/fascinohealthcarethailand
• Line : https://lin.ee/3mHf2nZ
• โทร : 02-111-6999