Antigen Test Kit ชุดตรวจโควิด-19 ด้วยตัวเอง ใช้ง่าย รู้ผลเร็ว

หลังจากปัญหาการตรวจโควิด ไม่สามารถทำได้ครอบคลุมในทุกพื้นที่ จึงยากที่จะตรวจหาไวรัสโควิด-19 สายพันธุ์เดลต้าที่แพร่ขยายอย่างรวดเร็ว ทำให้มีการพิจารณาใช้ Rapid Test มีข่าว สธ.ปลดล็อก "Rapid Antigen Test" ซื้อตรวจ โควิด-19 เองได้ เริ่ม 12 ก.ค. แล้วเตรียมขายในร้านขายยาในช่วงสัปดาห์หลังจากนั้น ทำให้มีความสนใจหาชุดตรวจโควิด-19 กันมากขึ้น

ในวันที่ 16 ก.ค. ประกาศจาก สำนักข่าว กรมประชาสัมพันธ์ ประชาชนสามารถหาซื้อได้ที่สถานพยาบาล หน่วยงานของรัฐ และร้านขายยาที่มีเภสัชกร ให้สังเกตข้อความบนฉลาก “บุคคลทั่วไปสามารถใช้ได้”

 

Antigen Test Kit (ATK) หรือ Rapid Test คืออะไร

เมื่อ 13 ก.ค. 64 ราชกิจจานุเบกษา ประกาศให้ใช้ Antigen test self-test kits หรือ AG Test เป็นชุดตรวจโควิดด้วยตนเองแบบเร่งด่วน มีการเปลี่ยนชื่อเรียกจากที่ใช้ในต่างประเทศ Rapid Antigen Test ให้เรียกง่ายขึ้นเป็น Antigen Test Kit (ATK) แทน หรือที่บางคนเรียกผิดว่า Rabbit Test ก็มีเห็นอยู่บ้าง

Rapid Test เป็นชุดทดสอบเพื่อตรวจคัดกรองเบื้องต้น ก่อนเข้ากระบวนการยืนยันผลในห้องปฎิบัติการ

• ใช้งานง่ายมาก ทำด้วยตัวเองได้ โดยใช้ของเหลวจากจมูก ลำคอ หรือน้ำลาย
• เหมาะกับการตรวจผู้ที่ได้รับเชื้อมาแล้ว ประมาณ 5-14 วันขึ้นไป
• ทราบผลภายในเวลา 15-30 นาที
• แบบ Antigen ความแม่นยำเฉลี่ยประมาณ 80%-90% อาจมากหรือน้อยกว่าขึ้นกับงานวิจัยในแต่ละที่ และวิธีตรวจ

เนื่องจากมีโอกาสคลาดเคลื่อนสูง บางคนไม่ป่วยแต่ได้ผลบวก ในขณะที่บางคนป่วยแต่ผลกลับเป็นลบ ดังนั้น ถึงได้ผลเป็นลบก็อาจต้องพิจารณาไปตรวจภายหลัง หรือใช้วิธี RT-PCR test

 

ความแตกต่าง RT-PCR test และ Rapid Antigen Test

1. RT-PCR test (Real-Time PCR)

วิธีตรวจที่ใช้ในจุดตรวจต่างๆ มีความแม่นยำสูง โดยหลังได้ตัวอย่าง จะมีกระบวนการนำไปเพิ่มปริมาณเชื้อให้เห็นชัดเจนที่ห้องแล๊บ จึงเห็นเชื้อชัดเจน ตรวจพบได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น

จุดเด่น

• ตรวจเช็คได้ตั้งแต่ช่วงรับเชื้อใน 3-5 วัน
  
• ความแม่นยำสูงกว่าแบบ Rapid Test โอกาสผิดพลาดน้อย
  

จุดด้อย

• ต้นทุนน้ำยา รวมค่าตรวจ ทำให้มีค่าใช้จ่ายสูง
  
• ห้องแล๊บใช้เวลาตรวจค่อนข้างนาน 4-5 ชั่วโมง
• ต้องเดินทางไปที่จุดตรวจ
• มีจุดรับตรวจน้อย โดยเฉพาะช่วงที่ไวรัสระบาด

 

2. Rapid Antigen Test / Antigen Test Kit

Rapid Antigen Test ชื่อทางการของชุดตรวจแบบง่ายที่หาซื้อได้ในหลายประเทศ ในไทยรอปลดล็อคในช่วงกรกฎาคม 2564 โดยมีชื่อว่า "Antigen Test Kit" หรือ ชุด ATK (บ่อยครั้งจะมีคนเรียกผิดว่า Rabbit Test) เพื่อรับมือกับสถานการณ์ระบาดของสายพันธุ์เดลต้า หรือสายพันธุ์อื่นหลังจากนั้น

จุดเด่น

• ประชาชนทั่วไปทำความเข้าใจ และตรวจได้ด้วยตัวเอง
  
• รู้ผลเร็ว ไม่ต้องเดินทางไปสถานที่ตรวจ หรือในสถานพยาบาลที่ไม่มีห้องแล็บ
  

จุดด้อย

• ต้องศึกษาวิธีให้ถูกต้อง แยงเข้าไปในจุดที่ลึกระดับหนึ่ง หมุนโดยรอบ ถ้าผิดวิธีอาจจะมีปัญหา (กรณีไม่มั่นใจ ควรปรึกษาแพทย์ หรือ เภสัชกร ที่มีความรู้)
  
• ถ้าเพิ่งได้รับเชื้อ จะตรวจไม่พบ และมีโอกาสผลลัพธ์ผิดพลาด ทำให้เข้าใจผิด
  
• การทิ้งผลตรวจในที่สาธารณะ ถ้าไม่ถูกวิธี อาจแพร่กระจายได้ง่าย

 

ประเภทของ Antigen Test Kit

AG Test แบ่งเป็น 3 ประเภทใหญ่ๆ

1. โพรงจมูก (nasal)
2. โพรงหลังจมูก (nasopharyngeal)
3. ช่องปาก ลำคอ หรือ น้ำลาย (oropharyngeal)

ชุดตรวจสำหรับประชาชนส่วนใหญ่จะเป็นแบบแหย่โพรงจมูก ไม่ลึกเท่าหลังโพรงจมูกแบบที่ใช้ในโรงพยาบาล

ภาพประกอบจากเพจ หมอยาพาเพลิน

 

วิธีใช้ชุดตรวจโควิดด้วยตัวเองภาษาไทย Antigen Test Kit

วิธีตรวจชุดตรวจโควิด-19 แบบเร่งด่วน แบบที่ซื้อได้ในร้านขายยา

• แยงเข้าไปในจมูกไม่เกิน 1 นิ้ว (ไม่เกิน 2.5 ซม.) แล้วหมุนประมาณ 5 ครั้ง
• เก็บตัวอย่างใส่น้ำยา หมุนอีกประมาณ 10 รอบ ก่อนนำไปหยดในชุดตรวจ
• รอวัดผลตามเวลาที่กำหนด
• อ่านค่า C  และ T โดย C จะต้องขึ้นทุกครั้งเพื่อเป็นเกณฑ์ว่าชุดตรวจใช้งานได้ ส่วน T จะปรากฎแถบสีเมื่อติดโควิด-19

ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ : ขั้นตอนใช้ชุดตรวจ Antigen Test Kit ตรวจโควิดสำหรับประชาชน

 

ความแตกต่าง Rapid Test แบบ Antigen และ Antibody

ชุดตรวจแบบเร่งด่วน Rapid Test มีแบ่งเป็นสองประเภท คือ Antigen และ Antibody แต่นิยมใช้ Rapid Antigen Test ที่เป้าหมายเพื่อตรวจโควิดโดยตรง ต่างจาก Rapid Antibody Test ที่ใช้เช็คปริมาณภูมิคุ้มก้น (แอนตี้บอดี้) ในร่างกายเป็นหลัก

เปรียบเทียบระยะเวลาอ่านผลที่ต่างกัน ขึ้นกับระยะเวลาที่ได้รับเชื้อ

• ผู้ป่วยเพิ่งได้รับเชื้อ: ไม่สามารถตรวจสอบได้ ใน Rapid Test ทั้งสองชนิด
• หลังติดเชื้อ 3-5 วัน: Antigen ตรวจพบบางราย ส่วน Antibody ไม่พบเชื้อ
  
• หลังติดเชื้อ 5-14 วัน: ส่วนใหญ่ Antigen จะพบเชื้อ ในขณะที่ Antibody อาจใช้ 10 วันขึ้นไป
• ผู้ป่วยหายจากโควิด: Antigen ไม่สามารถตรวจได้ ส่วน Antibody จะตรวจพบเชื้อ

ดังนั้น Rapid Antigen Test จะตรวจสอบแม่นยำสุดในช่วงรับเชื้อ 5-14 วันแล้ว ทำให้เหมาะสมกับการนำมาใช้ตรวจโควิด 19 เวลาซื้อจึงต้องสังเกตให้ดีว่าไม่ใช่แบบ Antibody ที่นำมาหลอกขายตามช่องทางต่างๆ ในไทย

 

การใช้ชุดตรวจโควิด ต้องใช้ชุดที่ทาง อย. รับรองและซื้อตามร้านขายยาที่มีเภสัชกร ห้ามสั่งแบบออนไลน์ตามร้านค้าทั่วไปที่หิ้วมาจากต่างประเทศ ที่อาจโก่งราคาและไม่ได้มาตรฐาน

โดยราคาปกติจะอยู่ที่ประมาณ 300-400 บาท ขึ้นกับชนิดของผลิตภัณฑ์ คาดว่าราคาอาจลดลงในเดือนต่อๆ ไปตามกลไกตลาด

ข้อมูลรายชื่อชุดตรวจและน้ำยาสำหรับ COVID-19 (COVID-19 Antigen Test Self-Test Kits) ที่ได้รับการอนุญาตผลิตและนำเข้าจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา

สำหรับใช้โดยประชาชนทั่วไป (Home use) ช่วงสัปดาห์แรกไม่กี่แบรนด์ แล้วยังมีหลายแบรนด์ที่กำลังยื่นเรื่องขอการรับรอง น่าจะมีเพิ่มขึ้นในเดือนต่อไป

1. STANDARD Q COVID-19 Ag Home Test
2. SARS-CoV-2 Antigen Self Test Nasal
3. SARS-CoV-2 Antigen Test Kit (GICA)
4. SARS-CoV-2 Antigen Rapid Test Kit (Colloidal Gold Immunochromatography)
5. BIOSYNEX Autotest ANTIGENIQUE COVID-19 Ag
6. Panbio COVID-19 Antigen Self-Test
7. AnyLab COVID-19 Ag Test Kit
8. PCL COVID19 Ag Gold

ดูอัพเดตข้อมูลล่าสุด และรูปประกอบผลิตภัณฑ์ได้ที่ : PDF

 

สำหรับใช้โดยบุคคลากรทางการแพทย์ (Professional use) เป็นกลุ่มที่ใช้ในโรงพยาบาล แต่อาจรับรองให้ใช้ในประชาชนทั่วไปภายหลัง เช่น

• Humasis COVID-19 Ag Test นำเข้าโดย บริษัท ทรู เฮลธ์แคร์ (ไทยแลนด์) จำกัด
• Trueline COVID-19 Ag Rapid Test นำเข้าโดย บริษัท อินโนเมด (ประเทศไทย) จำกัด
• AFFINOME COVID-19 Ag Rapid Test Cassette
• ฺBiocredit Covid-19 Ag นำเข้าโดย บริษัท ทิพย์บรรพต กรุ๊ป จำกัด
• Vstrip COVID-19 Antigen Rapid Test นำเข้าโดย บริษัท เจ.เอ.ซี.อินดัสตรี่ จำกัด
• FORA COVID-19 Antigen Rapid Test นำเข้าโดย บริษัท เมดิทอป จำกัด
• มีหลายรายการเช็คได้ดังนี้ ตรวจสอบรายชื่อ

 

ชุดตรวจโควิดที่ยังไม่ผ่านการรับรอง แต่อาจมีการวางขายออนไลน์ในไทย ควรสังเกตชื่อให้ดี

• STANDARD Q COVID-19 IgM/IgG Plus Test
• Instant-view PLUS COVID-19 AG Test

 

ข้อมูลชุดตรวจโควิด: ณ วันที่ 21 กรกฎาคม 2564 ตรวจสอบรายชื่อได้ที่เว็บไซต์

 

หากใครมีข้อสงสัยเกี่ยวกับเรื่อง ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ยา และปัญหาเรื่องสุขภาพ สามารถปรึกษาเภสัชกรที่ร้านขายยา Fascino ผ่านระบบเทเลฟาร์มมาซี เรายินดีให้คําปรึกษาทุกปัญหาสุขภาพทุกช่องทาง

• ปรึกษาง่าย ๆ ไม่ต้องโหลดแอป ได้ที่ https://telepharmacy.fascino.co.th/
• Facebook : https://m.me/fascinohealthcarethailand
• Line : https://lin.ee/3mHf2nZ
• โทร : 02-111-6999

 

ขอบคุณข้อมูลจาก: Thairath, ศูนย์ข้อมูล COVID-19, Oryor
ภาพปกจาก: Pixabay